Hepatit B Nedir? Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi

20 Ocak 2025

Hepatit B Nedir?

Hepatit B virüsü, Hepadnaviridae ailesinden Orthohepadnavirüs genomuna ait kısmen çift zincirli ve zarflı DNA virüsüdür. A’dan J’ye kadar 10 farklı genotipi mevcuttur. Ülkemizde daha çok bulunan genotip D’dir. Hepatotropik özellikte tek DNA virüsüdür.

Hepatit B, Hepatit B virüsü nedeniyle ortaya çıkan ve karaciğer iltihaplanmasına yol açan ciddi bir hastalıktır. Kan veya diğer vücut sıvıları aracılığıyla bulaşabilir.

Hepatit B'nin akut ve kronik olmak üzere iki türü vardır. Akut hepatit B, kısa süreli bir enfeksiyon dönemidir ve genellikle bağışıklık sistemi tarafından temizlenir. Ancak, bazı durumlarda, virüs vücutta kalabilir ve kronik hepatit B'ye dönüşebilir. Kronik hepatit B, uzun vadeli bir durumdur ve karaciğeri etkileyebilir, zamanla ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

 

Hepatit B Nasıl Bulaşır?

Hepatit B, enfekte bir kişinin vücut sıvılarıyla temas sonucu bulaşabilen bir virüstür. Hepatit B’nin bulaşma yolları şunlardır:

Kan Yoluyla Bulaşma: Hepatit B, enfekte kanla doğrudan temas ederek bulaşabilir. Bunun en yaygın yollarından biri enfekte kişinin kanını içeren iğnelerin veya enjektörlerin paylaşılmasıdır. Bunun yanı sıra, kan nakli, enfekte olmuş kan veya kan ürünlerinin kullanılması gibi durumlar da bulaşma riskini taşır.

Cinsel Yolla Bulaşma: Hepatit B cinsel ilişki yoluyla bulaşabilir. Enfekte bir kişiyle korunmasız cinsel ilişki, hastalığın bulaşma riskini artırabilir. Hepatit B virüsü, vücut sıvıları aracılığıyla temas ettiğinden, cinsel ilişki sırasında enfekte olmuş kişinin vücut sıvıları (semen, vajinal sıvılar) bulaşma için bir ortam oluşturabilir.

Doğum Sırasında Bulaşma: Hepatit B, hamile bir kadından bebeğe doğum sırasında geçebilir.

Kişisel Eşyaların Paylaşılması: Enfekte kişinin kanı veya vücut sıvılarıyla temas etmiş kişisel eşyaların (tıraş bıçağı, diş fırçası, tırnak makası gibi) paylaşılması da Hepatit B bulaşma riskini taşır.

 

Hepatit B Belirtileri Nelerdir?

Hepatit B belirtileri başlangıçta fark edilmeyebilir, kişi enfekte olduğunun farkında olmayabilir. Çocuklarda belirtisiz seyretme ihtimali daha yüksektir.

Hepatit B belirtileri genellikle iki aşamada görülür:

Akut Hepatit B Belirtileri:

• Halsizlik ve yorgunluk hissi
• İştah kaybı ve kilo kaybı
• Kas ve eklem ağrıları
• Bulantı ve kusma
• Karın ağrısı, özellikle karaciğer bölgesinde
• Sarılık (cilt ve gözlerin sararması)
• İdrar renginde koyulaşma, dışkının renginde açılma

Akut hepatit B genellikle kendiliğinden iyileşebilir. Ancak bazen enfeksiyon kronikleşebilir ve uzun süreli belirtilere yol açabilir.

Kronik Hepatit B Belirtileri:

• Sürekli halsizlik ve yorgunluk
• Karın şişliği veya ağrıları
• İştah kaybı ve kilo kaybı
• Bulantı ve kusma
• Sarılık (cilt ve gözlerin sararması)
• Karaciğer hasarı ve siroz belirtileri (ilaca dirençli karın suyu birikimi, bilinç bulanıklığı gibi)

Kronik hepatit B genellikle belirtilerle seyretmez ve yıllar boyunca sessizce ilerleyebilir. Bu nedenle, birçok insan semptomları fark etmeyebilir veya semptomlar uzun bir süre boyunca hafif olabilir.

 

Hepatit B Tanısı Nasıl Konulur?

Hepatit B tanısı genellikle kan testleri ile konulur. Kan testleri, virüsün varlığını ve aktivitesini belirlemeye yardımcı olabilir. Bu testler arasında HBsAg (hepatit B yüzey antijeni), anti HBc (hepatit B çekirdek antikoru), HbeAg (hepatit B e-Antijeni), HBV DNA gibi testler bulunur. HBsAg, virüs ile enfekte olduğunu gösterirken, diğer testler virüsün aktivitesi ve kandaki virüs yükü hakkında bilgi verebilir.

 

Hepatit B Nasıl Tedavi Edilir?

Hepatit B tedavisi, hastalığın aşamasına, kişinin genel sağlık durumuna, kandaki virüs yüküne ve karaciğer hasarı olup olmadığına bağlı olarak değişir. Akut hepatit B genellikle kendiliğinden iyileşebilir ve spesifik bir tedaviye gerek duyulmaz. Destekleyici önlemler alınabilir.

Aktif kronik hepatit B tedavisi ise genellikle antiviral ilaçlar kullanılarak yapılır. Bu antiviral ilaçlar, hepatit B virüsünün çoğalmasını kontrol altına alarak karaciğere verdiği zararı azaltmaya yöneliktir.

Alınması Gereken Önlemler

• Hepatit B aşısı yaptırın. Aşı, hepatit B’ye karşı en etkili korumadır.
• Korunmasız cinsel ilişkiden kaçının. Hepatit B, enfekte kişinin kan, semen, vajinal sıvı veya diğer vücut sıvılarıyla temas edilmesiyle bulaşabilir.
• Ortak iğne, şırınga, jilet, diş fırçası gibi eşyalar kullanmayın. Hepatit B, bu eşyaların kanla bulaşmasıyla geçebilir.
• Diş tedavisi, botoks, dolgu, hacamat, dövme, piercing, akupunktur gibi işlemler yaptırırken steril araçlar kullanıldığından emin olun. Hepatit B, sterilize edilmemiş araçlarla yapılan tıbbi veya kozmetik müdahalelerle bulaşabilir.
• Hamileyseniz veya hamile kalmayı planlıyorsanız, hepatit B testi yaptırın. Hepatit B, doğum sırasında anneden bebeğe geçebilir. Eğer enfekteyseniz, bebeğinize doğumdan sonra aşı ve HBIG (hepatit B bağışıklık globülini) verilmesi gerekir.

 

Hepatit B Aşısı

Hepatit B aşısı, hepatit B virüsüne karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Hepatit B, karaciğer iltihabına neden olan ve cinsel yolla, kan yoluyla veya anneden bebeğe bulaşabilen bir hastalıktır. Hepatit B aşısı, hastalığın önlenmesinde en etkili yöntemdir ve ülkemizde doğumdan itibaren rutin olarak uygulanmaktadır.

Hepatit B aşısı, genellikle 3 doz şeklinde yapılır. İlk doz doğumda, ikinci doz 1 ay sonra, üçüncü doz 6 ay sonra verilir. Aşı, kas içine enjeksiyon şeklinde uygulanır. Aşı, özellikli durumlar hariç (immunsüpresif tedavi) ömür boyu koruyuculuk sağlar ve hepatit b aşısı yan etkileri çok nadirdir. Aşı sonrası enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık, şişlik, ateş, bulantı, baş ağrısı gibi hafif reaksiyonlar görülebilir.

Hepatit B aşısı, hepatit B hastalığına yakalanma riski yüksek olan kişilere özellikle tavsiye edilir. Bunlar şunlardır:

• Hepatit B taşıyan veya hasta bir kişiyle aynı evde yaşayanlar
• Korunmasız cinsel ilişki yapanlar
• Kan veya kan ürünleri alanlar
• Sağlık çalışanları
• Dövme, piercing, akupunktur gibi işlemler yaptıranlar
• Hamileler veya hamile kalmayı planlayanlar

 

 

Detaylı bilgi için Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji kliniğinden destek alabilirsiniz.