Zatürre (Pnömoni) Nedir? Zatürre Belirtileri ve Tedavisi

12 Ocak 2024

Zatürre ( Pnömoni ) Nedir?

Pnömoni olarak da bilinen zatürre, genellikle bakteriler, özellikle Streptococcus pneumoniae (pnömokok) gibi mikroorganizmaların neden olduğu akciğer enfeksiyonudur. Bu enfeksiyon, akciğer dokularının iltihaplanması sonucu ortaya çıkar.

Zatürre oldukça bulaşıcıdır ve enfeksiyon hastalıklarının yüzde 18’ini zatürre oluşturmaktadır. Ülkemizde 0-4 yaş arası çocuklarda en yaygın ölüm nedenlerinden biri zatürredir. Zatürre her yaşta görülebilir, ancak 2 yaş altı çocuklarda, bağışıklık sistemi çok zayıf kişilerde, kronik sağlık sorunları olan kişilerde ve 65 yaş üstü kişilerde zatürre oldukça tehlikeli olabilir.

Zatürre, solunum yolu enfeksiyonları, grip, sigara, alkol, yaşlılık ve bağışıklık sistemi zayıflığı gibi faktörlerle tetiklenebilir. Zatürre belirtileri üst solunum enfeksiyonu, koronavirüs belirtileri ve griple çok sık karıştırıldığı için, hastalar doktora geç başvurabilmekte ve bu da hastalığın ilerlemesine, tedavinin gecikmesine yol açabilmektedir.

Zatürreden korunmanın en önemli yolu zatürre aşısıdır. Sağlık Bakanlığı, ulusal aşı takviminde tüm çocukların 2, 4, 6 ve 12’nci ayların sonunda zatürre aşısı (pnömokok aşısı) olması gerektiğini bildirmiştir.

 

Zatürre ( Pnömoni )  Neden Olur?

• Streptococcus pneumoniae (pnömokok) bakterisi en yaygın zatürre nedenlerden biridir. Ayrıca Haemophilus influenzae, Staphylococcus aureus gibi bakteriler de zatürreye neden olabilir.
• Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae gibi bakteriler veya virüsler, atipik zatürreye (yürüyüş zatürresi) neden olabilir.
• İnfluenza, RSV, koronavirüs, adenovirüs gibi virüsler, akciğer enfeksiyonlarına neden olarak zatürreye yol açabilir.
• Nadiren de olsa, mantar enfeksiyonları da zatürreye neden olabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde görülür.

 

Zatürre ( Pnömoni )  Belirtileri Nelerdir?

Zatürre belirtileri genellikle şiddetli bir soğuk algınlığına benzer, ancak daha ciddi ve uzun süreli olabilir. Özellikle 3 günden fazla süren ateş, göğüs ağrısı nefes darlığı ve öksürükler zatürreyi soğuk algınlığından ayırt etmede dikkat edilmesi gereken işaretlerdendir.

Zatürre belirtileri

• Öksürük
• Sarı-yeşil balgam
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Ateş ve titreme
• Halsizlik ve yorgunluk
• Baş ve vücut ağrısı
• İştah kaybı
• Nefes almada zorlanma veya nefesi hızlı alma
• Ciltte ve dudaklarda morarma
• Bulantı ve kusma

Ateşsiz zatürre belirtileri

Ateşsiz zatürre belirtileri arasında en sık öksürük, hapşırık, burun akıntısı ve göğüs ağrısı görülür.

 

Zatürre ( Pnömoni ) Teşhisi Nasıl Yapılır?

Zatürre teşhisi genellikle semptomlara dayanarak yapılır ve çeşitli tanı testleri kullanarak desteklenir.

Zatürre teşhisinde kullanılan yöntemler

Kan Testleri: Tam kan sayımı ve c-reaktif protein (CRP) gibi kan testleri, vücuttaki enfeksiyon belirteçlerini değerlendirmek için kullanılabilir. Zatürre varlığında, beyaz kan hücrelerinin (lökositlerin) artmış olması ve CRP seviyelerinin yüksek olması tipiktir.

Akciğer filmi: Akciğerlerdeki iltihaplanma veya akciğer dokusundaki değişiklikleri göstermek için kullanılır. Zatürre varlığında, röntgende akciğerde bulanıklık, dolgunluk veya diğer belirgin değişiklikler görülebilir.

Balgam Kültürü: Zatürrenin nedenini belirlemek için kullanılır.

Bilgisayarlı Tomografi (BT) Taraması: Daha detaylı görüntüler sağlayarak zatürre ve komplikasyonlarını daha iyi değerlendirebilir. Özellikle röntgen sonuçları belirsizse veya hastanın durumu ciddiyse kullanılabilir.

 

Zatürre ( Pnömoni ) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Zatürre tedavisi, hastalığın nedenine, hastanın klinik durumuna ve yaşına bağlı olarak planlanır.

Bakteriyel zatürre tedavisinde, genellikle doktorlar geniş spektrumlu antibiyotikler reçete eder. Belirtiler kaybolana kadar tedavi devam eder, genellikle 7 ila 14 gün arasında sürer.

Viral zatürre tedavisinde, özellikle influenza (grip) virüsüne karşı antiviral ilaçlar kullanılabilir.

Ağrı, ateş, öksürük ve diğer semptomları kontrol etmek için ağrı kesiciler, ateş düşürücüler, öksürük ilaçları baskılayıcılar veya balgam söktürücüler kullanılabilir.

Hastanın klinik ve laboratuvar kriterlerine ve ek hastalıkları göz önüne alınarak, çoğu zaman ayaktan bazen de yatarak tedavi gerektirir.

Şiddetli zatürre vakalarında vücuttaki oksijen seviyelerini artırmak ve solunum fonksiyonlarını desteklemek için oksijen tedavisi uygulanabilir.

Zatürre Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

• Zatürre aşısı kimlere yapılır?

Zatürre aşısı (pnömokok aşısı)  genellikle 65 yaş üstü kişiler, kronik sağlık sorunları olanlar (KOAH, diyabet, kalp hastalıkları vb.), immün yetmezlik durumu olanlar, kanser veya hematolojik hastalığı olan kişilere önerilir.

• Zatürre başlangıç belirtileri nelerdir?

Zatürrenin genellikle ilk belirtisi yüksek ateştir. Yüksek ateş, vücudun enfeksiyona karşı tepkisi olarak ortaya çıkar. Diğer erken semptomlar arasında öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı, halsizlik ve yorgunluk bulunabilir. Ateş ve öksürük, zatürrenin başlangıcındaki tipik semptomlardır.

• Zatüre bulaşıcı mıdır?

Evet, zatüre bulaşıcı bir hastalıktır. Genellikle solunum yoluyla bulaşır.

• Zatürre nasıl geçer?

Zatürre tedavisi genellikle antibiyotikler, antiviral ilaçlar, semptomatik tedavi ve istirahat içerir. Tedavi, enfeksiyonun nedenine ve hastanın durumuna bağlı olarak değişebilir. İlaçlar, doktorun önerdiği şekilde ve süre boyunca kullanılmalıdır.

• Zatürrenin iyileşme belirtileri nelerdir?

Düşen ateş, azalan öksürük, nefes darlığında azalma, göğüs ağrısında azalma, daha iyi enerji seviyeleri ve genel sağlık durumunun düzelmesi zatürrenin iyileşme belirtileridir.

• Zatürre akciğerde leke oluşmasına neden olur mu?

Evet, zatürre akciğerde iltihaplanma nedeniyle lekeler oluşturabilir, iz bırakarak iyileşebilir.

• Zatürre soğuktan mı olur?

Soğuk havaya maruz kalmak, zatürre gibi akciğer enfeksiyonlarının doğrudan nedeni değildir. Zatürre genellikle bakteri, virüs veya mantar gibi patojenlerin solunum yollarına girmesi ve akciğerleri enfekte etmesi sonucunda ortaya çıkar. Ancak, soğuk hava bağışıklık sistemini etkileyebilir ve soğuk algınlığı gibi solunum yolu enfeksiyonlarına duyarlılığı artırabilir.

 

 

Detaylı bilgi için Göğüs Hastalıkları kliniğinden destek alabilirsiniz.

Ekleme Tarihi: 12.01.2024
Güncelleme Tarihi: 12.01.2024